047 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 38 آيتون ۽ 4 رڪوع آھن
قرآن مجيد
مُترجم: عبدالسلام ڀُٽو
اَلَّذِيْنَ كَفَرُوْا وَصَدُّوْا عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ اَضَلَّ اَعْمَالَهُمْ 1
جن ماڻهن ڪفر ڪيو ۽ ٻين کي الله تعالى جي رستي کان روڪيائون ته (الله تعالى) انهن جي عملن کي برباد ڪري ڇڏيو.
— عبدالسلام ڀُٽووَالَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ وَاٰمَنُوْا بِـمَا نُزِّلَ عَلٰي مُحَمَّدٍ وَّهُوَ الْـحَقُّ مِنْ رَّبِّهِمْ ۙ كَفَّرَ عَنْهُمْ سَـيِّاٰتِهِمْ وَاَصْلَحَ بَالَهُمْ 2
۽ جن ماڻهن (الله تعالى ۽ ان جي رسولﷺ تي) ايمان آندو، نيڪ عمل ڪيا ۽ ﷴ(ﷺ) تي نازل ڪيل ڪتاب (قرآن) تي ايمان آندو (۽ دل ۾ يقين ڪيائون ته) اِهوئي پنھنجي پالڻھار جي طرفان برحق ڪتاب آهي ته الله تعالى اهڙن ماڻهن جي ڪوتاهين کي دور ڪري سندن معاملات کي درست ڪري ڇڏيندو.
— عبدالسلام ڀُٽوذٰلِكَ بِاَنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوا اتَّبَعُوا الْبَاطِلَ وَاَنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوا اتَّبَعُوا الْـحَقَّ مِنْ رَّبِّهِمْ ۭ كَذٰلِكَ يَضْرِبُ اللّٰهُ لِلنَّاسِ اَمْثَالَهُمْ 3
اهو ان ڪري آهي جو ڪافرن ڪوڙ جي پيروي ڪئي. ۽ ايمان آڻيندڙن پنھنجي پالڻھار جي طرفان آيل حق ڳالهه جي پيروي ڪئي، اهڙي طرح الله تعالى ماڻهن کي سندن (مختلف) حالتون بيان ڪري ٿو.
— عبدالسلام ڀُٽوفَاِذَا لَقِيْتُمُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا فَضَرْبَ الرِّقَابِ ۭ حَتّىٰٓ اِذَآ اَثْـخَنْتُمُوْهُمْ فَشُدُّوا الْوَثَاقَ ڎ فَاِمَّا مَنًّـۢا بَعْدُ وَاِمَّا فِدَاۗءً حَتّٰى تَضَعَ الْحَرْبُ اَوْزَارَهَا ڃ ذٰ۩لِكَ ړ وَلَوْ يَشَاۗءُ اللّٰهُ لَانْتَـصَرَ مِنْهُمْ وَلٰكِنْ لِّيَبْلُوَا۟ بَعْضَكُمْ بِبَعْـضٍ ۭ وَالَّذِيْنَ قُتِلُوْا فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ فَلَنْ يُّضِلَّ اَعْـمَالَهُمْ 4
جڏهن جنگ جي ميدان ۾ توهان جو ڪافرن سان مقابلو ٿئي ته سندن سِسيُون لاهي ڇڏيو. ۽ جڏهن کين چڱي طرح چٿي ڇڏيو ته باقي (زندهه بچي ويلن) کي گرفتار ڪري مضبوط ٻڌي ڇڏيو. پوءِ توهان انهن تي احسان ڪري ڇڏي ڏيو يا انهن کان فديو وٺي آزاد ڪري ڇڏيو. اهو ايستائين آهي جو هو پنھنجا هٿيار ڦٽا ڪن. اهو ئي حڪم آهي ۽ جيڪڏهن الله تعالى چاهي ها ته انهن کان خود بدلو وٺي ها. پر هُن اِن لاءِ اهو حڪم ڏنو آهي ته جيئن توهان سڀني جي هڪ ٻئي جي ذريعي آزمائش ڪئي وڃي ۽ جيڪي ماڻهو الله تعالى جي رستي ۾ مارجي وڃن ته هُو انهن جي عملن کي هرگز ضايع نه ڪندو.
— عبدالسلام ڀُٽوسَيَهْدِيْهِمْ وَيُصْلِحُ بَالَهُمْ 5ۚ
۽ (الله تعالى) اُنهن ماڻهن جي (جنت ڏانھن وڃڻ جي) رهنمائي ڪندو ۽ انهن جي آخرت جي معاملات کي درست ڪندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَيُدْخِلُهُمُ الْــجَــنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ 6
۽ کين اُن جنت ۾ داخل ڪندو جنھن جي کين اڳ ۾ ئي ڄاڻ ڪرائي چڪو آهي.
— عبدالسلام ڀُٽويٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِنْ تَنْصُرُوا اللّٰهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ اَقْدَامَكُمْ 7
اي ايمان وارؤ! جيڪڏهن توهان الله تعالى جي (دين جي) مدد ڪندا ته الله تعالى به توهان جي مدد ڪندو ۽ توهان جا پير پُختا ڪندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا فَتَعْسًا لَّهُمْ وَاَضَلَّ اَعْــمَالَهُمْ 8
۽ جن ماڻهن ڪفر ڪيو انهن جي لاءِ تباهي آهي ۽ (الله تعالى) انهن جي عملن کي برباد ڪري ڇڏيو.
— عبدالسلام ڀُٽوذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَرِهُوْا مَآ اَنْزَلَ اللّٰهُ فَاَحْبَطَ اَعْـمَالَهُمْ 9
اهو اِن ڪري جو اُنهن (الله تعالى جي) نازل ڪيل تعليم سان نفرت ڪئي. تنهنڪري هن انهن جي سڀني عملن کي چَٽ ڪري ڇڏيو.
— عبدالسلام ڀُٽواَفَلَمْ يَسِيْرُوْا فِي الْاَرْضِ فَيَنْظُرُوْا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۭ دَمَّرَ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ ۡ وَلِلْكٰفِرِيْنَ اَمْثَالُهَا 10
ڇا هي ماڻهو زمين ۾ گهميا ڦريا نه آهن جو ڏسن ته انهن کان اڳ گذريل ماڻهن جو انجام ڪھڙو ٿيو؟ الله تعالى انهن جي مٿان تباهي آندي. ڪافرن لاءِ اهڙيون ئي سزائون آهن.
— عبدالسلام ڀُٽوذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ مَوْلَى الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَاَنَّ الْكٰفِرِيْنَ لَا مَوْلٰى لَهُمْ ۧ11
اهو ان ڪري آهي جو الله تعالى ئي مؤمنن جو مددگار آهي ۽ بيشڪ ڪافرن جو ڪو مددگار نه آهي.
— عبدالسلام ڀُٽواِنَّ اللّٰهَ يُدْخِلُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۭ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا يَتَمَتَّعُوْنَ وَيَاْكُلُوْنَ كَـمَا تَاْكُلُ الْاَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوًى لَّهُمْ 12
بيشڪ جن ماڻهن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيا، تن کي اهڙن باغن ۾ داخل ڪيو ويندو جن جي هيٺان (مختلف قسمن جون) نھرون وهن ٿيون ۽ جن ماڻهن ڪفر ڪيو، سي دنيا جا مزا وٺن پيا ۽ رڳو جانورن وانگر کائڻ پيئڻ ۾ لڳا پيا آهن. آخرڪار سندن رهڻ جي جاءِ باهه آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَكَاَيِّنْ مِّنْ قَرْيَةٍ هِىَ اَشَدُّ قُوَّةً مِّنْ قَرْيَتِكَ الَّتِيْٓ اَخْرَجَتْكَ ۚ اَهْلَكْنٰهُمْ فَلَا نَاصِرَ لَهُمْ 13
(اي نبي ﷺ!) ڪيترائي اهڙا شھر ٿي گذريا آهن جيڪي تنھنجي شھر (مڪي) کان وڏا طاقتور هئا جِتان هنن ماڻهن توکي ڪڍيو آهي. اسان انهن کي برباد ڪري ڇڏيوسين. پوءِ انهن کي ڪير به بچائڻ وارو نه هو.
— عبدالسلام ڀُٽواَفَـمَنْ كَانَ عَلٰي بَيِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّهٖ كَمَنْ زُيِّنَ لَهٗ سُوْۗءُ عَمَلِهٖ وَاتَّبَعُوْٓا اَهْوَاۗءَهُمْ 14
ڇا جيڪو ماڻهو پنھنجي پالڻھار جي واضح دليل تي هجي سو ان ماڻهوءَ جھڙو ٿي سگهي ٿو جنھن جا برا عمل کيس سھڻا ڪري ڏيکاريا ويا هجن. (درحقيقت) هي ماڻهو پنھنجي خواهشن جي پويان هلن ٿا.
— عبدالسلام ڀُٽومَثَلُ الْـجَنَّةِ الَّتِيْ وُعِدَ الْمُتَّقُوْنَ ۭ فِيْهَآ اَنْهٰرٌ مِّنْ مَّاۗءٍ غَيْرِ اٰسِنٍ ۚ وَاَنْهٰرٌ مِّنْ لَّبَنٍ لَّمْ يَتَغَيَّرْ طَعْمُهٗ ۚ وَاَنْهٰرٌ مِّنْ خَمْرٍ لَّذَّةٍ لِّلشّٰرِبِيْنَ ڬ وَاَنْهٰرٌ مِّنْ عَسَلٍ مُّصَفًّى ۭ وَلَهُمْ فِيْهَا مِنْ كُلِّ الثَّمَرٰتِ وَمَغْفِرَةٌ مِّنْ رَّبِّهِمْ ۭ كَـمَنْ هُوَ خَالِدٌ فِي النَّارِ وَسُقُوْا مَاۗءً حَمِيْمًا فَقَطَّعَ اَمْعَاۗءَهُمْ 15
پرهيزگارن سان جنھن جنت جو وعدو ڪيو ويو آهي ان جو (مختصر) بيان هي آهي ته ان ۾ اهڙي قسم جون نھرون وهنديون جنھن جو پاڻي ڪڏهن به نه سينواربو، کير جون نھرون هونديون جنھن جو ذائقو نه مٽبو، پيئڻ وارن لاءِ مزيدار شراب جون نھرون ۽ صاف ڪيل ماکيءَ جون نھرون هونديون، ان ۾ مختلف قسم جا ميوا هوندا ۽ الله تعالى جي بخشش ۽ مھرباني به (گڏ) هوندي. (ڇا هي جنتي ماڻهو) انهن ماڻهن جھڙا ٿي سگهن ٿا جيڪي هميشه باهه ۾ رهڻ وارا آهن؟ جن کي اهڙو ته گرم پاڻي پياريو ويندو جو انهن جا آنڊا ئي ڳاري ڇڏيندو.
— عبدالسلام ڀُٽووَمِنْهُمْ مَّنْ يَّسْتَمِعُ اِلَيْكَ ۚ حَتّىٰٓ اِذَا خَرَجُوْا مِنْ عِنْدِكَ قَالُوْا لِلَّذِيْنَ اُوْتُوا الْعِلْمَ مَاذَا قَالَ اٰنِفًا ۣ اُولٰۗىِٕكَ الَّذِيْنَ طَبَعَ اللّٰهُ عَلٰي قُلُوْبِهِمْ وَاتَّبَعُوْٓا اَهْوَاۗءَهُمْ 16
(تُنهنجي محفل ۾ ويٺل) ماڻهن مان ڪجهه ماڻهو اهڙا آهن جيڪي تنھنجي ڳالهه کي وڏي غور سان ٻڌندا آهن. پر جڏهن توهان وٽان ٻاهر نڪري ايندا آهن ته علم وارن کي چوندا آهن ته هِن (رسولَ) ڇا چيو؟ الله تعالى اُنهن جي دلين تي مھر هڻي ڇڏي آهي، تنھنڪري هو پنھنجي خواهشن جي پويان لڳل آهن.
— عبدالسلام ڀُٽووَالَّذِيْنَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًى وَّاٰتٰىهُمْ تَقْوٰىهُمْ 17
۽ جن ماڻهن سڌو رستو اختيار ڪيو ته الله تعالى انهن کي هدايت ۾ اڃا به وڌايو ۽ کين پرهيزگاري عطا ڪئي.
— عبدالسلام ڀُٽوفَهَلْ يَنْظُرُوْنَ اِلَّا السَّاعَةَ اَنْ تَاْتِيَهُمْ بَغْتَةً ۚ فَقَدْ جَاۗءَ اَشْرَاطُهَا ۚ فَاَنّٰى لَهُمْ اِذَا جَاۗءَتْهُمْ ذِكْرٰىهُمْ 18
ڇا (ڪافر) ان انتظار ۾ آهن ته انهن تي قيامت اوچتو اچي. بيشڪ قيامت جي اچڻ جون نشانيون ته هنن وٽ اچي چڪيون آهن.باقي جڏهن قيامت ايندي ته انهن کي نصيحت وٺڻ جو موقعو ڪٿان ملندو؟
— عبدالسلام ڀُٽوفَاعْلَمْ اَنَّهٗ لَآ اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْۢبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِ ۭ وَاللّٰهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوٰىكُمْ ۧ19
(اي نبي ﷺ!) پختو يقين رک ته الله تعالى کان سواءِ ڪير به عبادت جي لائق نه آهي ۽ تون پنهنجي ۽ مؤمن مردن ۽ مؤمن عورتن جي لاءِ ڪمي بيشي ٿي وڃڻ جي معافي گهرندو رهه ۽ الله تعالى کي توهان جي سڀني مصروفيتن ۽ رهڻ جي جاين جي خوب خبر آهي.
— عبدالسلام ڀُٽووَيَقُوْلُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا لَوْلَا نُزِّلَتْ سُوْرَةٌ ۚ فَاِذَآ اُنْزِلَتْ سُوْرَةٌ مُّحْكَـمَةٌ وَّذُكِرَ فِيْهَا الْقِتَالُ ۙ رَاَيْتَ الَّذِيْنَ فِيْ قُلُوْبِهِمْ مَّرَضٌ يَّنْظُرُوْنَ اِلَيْكَ نَظَرَ الْمَغْشِيِّ عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ ۭ فَاَوْلٰى لَهُمْ ۚ20
۽ ايمان وارا چون ٿا ته (جھاد جي باري ۾) ڪا هڪ به سورت ڇو نه نازل ڪئي وئي؟ پوءِ جڏهن واضح سورت نازل ڪئي وئي ۽ ان ۾ جھاد ڪرڻ جو کليل حڪم ڏنو ويو ته توهان ڏٺو ته جن جي دل ۾ (منافقت جي) بيماري هئي سو توڏي اهڙي طرح ڏسن پيا جيئن موت واري بيهوشيءَ ۾ ورتل ماڻهو ڏسندو آهي. سو انهن (جي حال) تي افسوس آهي.
— عبدالسلام ڀُٽو